رفعِ رذائل و کسبِ فضائل
معتقدیم که در راه رشد باید اول رذایل را کنار زد و سپس فضایل را گرفت.
البته غرض ترکِ کل فضائل در دوران ترک رذایل نیست، که باید واجبات را انجام داد هر چند حکمتش را نفهمیم و خاصیتش را درک نکنیم.
به هر حال، رفع رذائل، مقدم بر کسب فضائل است.
شاید بتوان به نحوی تمام راه رشد و کمال و رضا و رضوان را در همین دو شیء خلاصه نمود: دفع و رفع رذائل، اخذ و کسب فضائل.
اگر پیش از رفع رزائل به اخذ و کسب فضائل بپردازیم دقیقا همچون کج نهادن خشت اول است
که «خشت اول چون نهد معمار کج/تا ثریا میرود دیوار کج».
چه بسیار کسانی که ابتدائاً با صداقتی اجمالی پای در عرصه زهد و معنویت ندادند لکن چون رذائل مهمه ای را از وجودشان زائل نکرده بودند، فضائلی که کسب کردند موجب ریا و نفسانیات شده و عملا نه تنها به قرب خدا نائل نگشتند بل که شیطانی شدند و ظاهر معنوی را پل دنیا و ممر معیشت خویش گرفتند.
سه رذیله اصلی:
تمام رذایل در سه رذیله اصلی خلاصه می شود: ریاء ، حبّ الدنیا ، حب ّ النفس.
حبّ النفس از همه رذائل بدتر و خرد کننده تر است. بعد از حبّ النفس، حبّ الدنیا قرار دارد و نهایتاً ریاء.
ریشه ریاء حب الدنیا است، اگر حب الدنیا را از خود دور کنیم، ریا را نیز رانده ایم.
اصولا چون حب الدنیا در وجود ما شعله ور است مبتلا به ریا هم می شویم.
بیا ساعتی را در این دو رذیله بیاندیش، اینجاست که فرموده اند:
«تفکر ساعة خیر من عبادة سبعین سنه»=«ساعتی اندیشیدن، بهتر از هفتاد سال عبادت است».
مظاهر دنیوی چهار چیز است: جاه و ثروت، بطن و شهوت.
ادامه دارد ... انشاء الله ...
بر گرفته از کتاب رضوان
استاد مجید جعفری تبار
